Bir tartışma esnasında bir türlü kendinizi doğru ifade edemediğinizi düşündüğünüz oluyor mu? Sanki ne derseniz deyin karşınızdaki sizi anlamıyormuş gibi hissettiğimiz zamanlar hepimizin oluyordur. Peki acaba böyle anlarda doğru iletişim kurabiliyor muyuz?
Etkili iletişim, tüm ilişkilerin ve tabii sağlıklı bir romantik ilişkinin de oldukça önemli bir parçasıdır. İlişkilerin inişleri çıkışları olsa da sağlıklı bir iletişim tarzı, çatışmalarla başa çıkmayı kolaylaştırır ve ilişkinin güçlenmesini sağlar. İletişim kurma şeklini değiştirmek, ilişkileri geliştirebilir ve bireylerin anlaşıldıklarını hissetmelerine yardımcı olabilir.
Bunu başarmanın bir yolu nasıl hissettiğinizi ifade edebilmekten geçer. “Ben” dili duygularınızı ifade etme noktasında oldukça önemli bir araçtır.
Birisiyle tartışırken genellikle “sen” ile başlayan cümleler kurarız. “Sen zaten hep böylesin”, “Sen benim ne düşündüğüme hiç önem vermiyorsun” bu örnekleri çoğaltmak mümkün, eminim sizin de aklınıza daha önce söylediğiniz pek çok örnek gelmiştir. Ancak ne var ki bu tür ifadeler tartışmaları çözmediği gibi aksine daha da içinden çıkılamaz bir duruma sokabiliyor. “Sen” ile başlayan bu cümleler genellikle suçlayıcıdır ve karşı tarafı savunma yapmaya iter. Üstelik de aslında ne hissettiğinizi bile anlatamamış olursunuz. Peki gerçekten ne hissediyorsunuz? Öfke mi? Hayal kırıklığı mı? Bunu doğru anlamak ve karşı tarafa doğru aktarmak, anlaşılmak için oldukça önemli bir adımdır. Söz gelimi partneriniz size haber vermeden bir plan yaptığında ona “bencilsin” demek onun sizi anlamasını sağlamayacaktır ve savunmaya geçmesine neden olacaktır. Ancak bunun yerine “Benim bilgim olmadan planların değişmesi bana kendimi önemsiz hissettiriyor” dediğinizde bu durumun sizde yarattığı etkiyi ortaya koymuş olursunuz ve onun için sorunun daha anlaşılır olmasını sağlarsınız.
Tabii ki her “Ben …. hissediyorum” ifadesi burada bahsettiğimiz iletişim kurma biçimine uygun olmayabiliyor. Örneğin: “Bana kaba davrandığını hissediyorum” dediğinizde burada yine bir suçlama söz konusu olur. Ben dilini kullanırkenki amaç tamamen “sen” demeyi ve suçlayıcı konuşmayı bir kenara bırakarak kendini ifade edebilmektir.
Ben ifadeleri oldukça etkili bir iletişim aracı olsa bile ne yazık ki her zaman işe yaraması mümkün olmayabiliyor. Örneğin narsist bir kişiye kötü sözler duyduğunuzda incindiğinizi söylemek, onların pek de empatiyle yaklaşabilecekleri bir durum olmayacaktır (Bu konuyla ilgili de yazı gelecek şimdiden haber vermiş olalım). Bu tabii ki biraz ekstrem bir örnek oldu ama bu iletişim biçimi sağlıklı ilişkilerde ne kadar etkiliyse sağlıksız denilebilecek ilişkilerde de o kadar etkisiz olabilir, hatta aksine tetikleyici olabilir. Bu noktada iletişim kurduğunuz kişiyle aranızdaki ilişki ve bu ilişkinin ikiniz tarafından da sürdürülmek istenmesi önemlidir.
Ben dili, duygulara vurgu yapması bakımından sizin de kendi hislerinizi daha iyi tanımanıza, kendinizi dinlemenize yardımcı olacaktır. Başka birini suçlamak her zaman kolaydır. Ama aslında neler olduğunu anlamaya çalışmak zor olsa da daha sonuç odaklı bir yaklaşımdır. Onun bu davranışı sizi neden kırdı? Sizi neden öfkelendirdi? Sizde neyi tetikledi? Partnerinizin veya arkadaşınızın gözünde belki de çok da büyütülecek bir yanı olmayan bu davranış size kendinizi hangi bakımdan değersiz hissettirdi? Ben dili, bu anlamda kendinizi daha iyi anlamanıza da yardımcı olacaktır. Sadece karşınızdakiyle olan iletişiminiz değil, kendinizi anlama kabiliyetiniz de gelişecektir.
Etkili iletişim, sağlıklı bir ilişkinin temel taşlarından biridir. Burada kastettiğimiz yalnızca romantik ilişkiler değil; arkadaşlık ilişkisi, anne-çocuk ilişkisi, abi-kardeş ilişkisi vb. olmak üzere bu örnekler çoğaltılabilir. Kendini ifade edebilmek ilişkilerde anahtar rol oynar ve kendinizi ifade edebilmek için önce sizin kendinizi iyi anlamanız gerekir. Bu konuda egzersizler yapabilirsiniz. Yaşadığınız bir olay karşısında nasıl hissettiğinizi, olaya nasıl karşılık verdiğinizi bir kağıda yazarak anlamaya çalışabilirsiniz. İletişimde karşı tarafı dinlemek önemlidir evet ama bunu yapabilmek için kendi sesinize kulak vermeyi de unutmamanız gerekir.
Özellikle romantik ilişkilerde iletişim konusunda Dr. David Burns tarafından kaleme alınmış "Birlikte İyi Hissetmek: Sorunlu İlişkileri Yoluna Koymanın Sırrı" isimli kitabı okumanızı mutlaka tavsiye ederim. İçindeki egzersizlerle birlikte sadece anlaşılır bir anlatım değil aynı zamanda interaktif bir okuma deneyimi sunan bu kitap önemli bir yol gösterici olacaktır. Bu konuda daha kapsamlı bir çalışma istiyorsanız bir uzmana başvurabilirsiniz. Sağlıkla kalın!
Etkili iletişim ve "Ben" dili ile ilgili her türlü sorunuzu yorum olarak bırakabilir veya bize Instagram hesabımızdan (@katosocial) ulaşabilirsiniz!
Comments